De structuur van haar

Om de complexe structuur en functies van haar te begrijpen, is het essentieel om het haar op te splitsen in zijn basiselementen. Haar bestaat uit drie hoofdlagen, elk met zijn eigen specifieke rol en structuur.

De haarschacht

De haarschacht is de centrale structuur van een haar en bestaat uit drie belangrijke lagen: de cuticula, de cortex en de medulla.

Cuticula of schubbenlaag

De cuticula is de buitenste laag van de haarschacht en bestaat uit dunne, overlappende, schubachtige cellen. De belangrijkste rol is om de haarschacht te beschermen tegen beschadiging en invloeden van buitenaf. De cuticula fungeert als een schild dat vochtverlies voorkomt en beschermt tegen schadelijke UV-stralen en chemicaliën uit het milieu. Het is ook verantwoordelijk voor de karakteristieke glans van het haar door licht te weerkaatsen en breken.

De rol van de cuticula in het beschermen en reflecteren van licht

Het vermogen van de cuticula om het haar te beschermen en licht te weerkaatsen is essentieel voor de gezondheid en het uiterlijk van het haar. Het voorkomt het verlies van water en voedingsstoffen uit de cortex en beschermt tegen schadelijke invloeden van buitenaf, wat bijdraagt aan de integriteit en kracht van het haar. Tegelijkertijd geeft de cuticula het haar glans door lichtstralen te weerkaatsen en het glanzende uiterlijk te creëren dat we associëren met gezond haar.

Cortex of schors 

De cortex is de middelste laag van de haarschacht en vormt het grootste deel van het haar. Het bevat de vezels van keratine-eiwit die het haar zijn sterkte en elasticiteit geven. De kleur van ons haar wordt bepaald door pigmenten in de cortex. Melanine, het pigment dat zich in de cortex bevindt, geeft verschillende haarkleuren en tinten, afhankelijk van de hoeveelheid en het type melanine.

Medulla of merg

De medulla is de binnenste laag van de haarschacht, maar is niet altijd aanwezig. In sommige haren is het merg afwezig, vooral in fijn haar. De functie ervan is nog niet volledig bekend, maar men denkt dat het een rol speelt in de algemene structuur en sterkte van het haar.

De haarfollikel 

De haarfollikel is de sleutel tot haargroei en regeneratie. Het bestaat uit drie belangrijke delen:

• Papilla: Dit is de kleine structuur aan de basis van de haarfollikel die bloedvaten en voedingsstoffen bevat die het haar voorzien van de nodige bouwstenen voor groei.
• Matrix: De matrix is het deel van de haarfollikel waar het haar zelf wordt gevormd. De cellen in de matrix zetten voedingsstoffen uit de papil om in keratine, het eiwit waaruit het haar is opgebouwd.
• Wortel: De wortel is het diepste deel van de haarfollikel en fungeert als een beschermend omhulsel rond de matrix. Het is ook verantwoordelijk voor de productie van talg, dat het haar hydrateert en beschermt.

Haargroei en regeneratie begint wanneer de cellen in de matrix zich delen en keratine produceren. Dit duwt het bestaande haar omhoog en uit de follikel. Wanneer het oude haar uitvalt, begint het proces opnieuw met de vorming van nieuw haar uit dezelfde follikel. 

Deze cyclus herhaalt zich ons hele leven lang en de duur en snelheid ervan kan variëren afhankelijk van factoren zoals leeftijd, hormonen en genetica.

De haarmatrix  

De haarwortel is het hart van de haargroei. Het bevindt zich onderaan de haarfollikel en fungeert als het centrum van de groei. 

In de haarmatrix vinden we de stamcellen die verantwoordelijk zijn voor de productie van nieuw haar. Deze stamcellen differentiëren en vormen keratine, het eiwit dat het haar zelf opbouwt. De haarmatrix is daarom cruciaal voor continue haargroei en regeneratie. Dit is waar het proces begint en waar elke haarlok zijn reis naar de oppervlakte begint. 

Dus de volgende keer dat je je haar ziet groeien, onthoud dan dat het de haarmatrix is die dit ongelooflijke proces aanstuurt.

Om de complexe aard en eigenschappen van haar te begrijpen, is het belangrijk om de structurele bestanddelen waaruit het bestaat te onderzoeken. In dit gedeelte onderzoeken we de belangrijkste elementen waaruit haar bestaat en zijn fascinerende structuur.

Lees ook over ingegroeide haren in onze inspiratiebrochure "De Huid"

Keratine 

Keratine is het voornaamste bestandeel van ons haar. Het is de primaire proteïne die de haarstructuur vormt en speelt een cruciale rol in het behoud van de sterkte, structuur en elasticiteit van het haar. Dit haarproteïne is extreem duurzaam en is bestand tegen schade door dagelijkse slijtage en invloeden van buitenaf. De keratinemoleculen zitten dicht op elkaar en vormen een stevige structuur die het haar zijn kracht geeft en het vermogen om breuk te weerstaan.

Tegelijkertijd zorgt keratine er ook voor dat het haar flexibel en elastisch is. Hierdoor kan het haar buigen, uitrekken en terugkeren naar zijn oorspronkelijke vorm zonder zijn integriteit te verliezen.

Melanine

Melanine is de belangrijkste bepaler van haarkleur. Het is een pigment dat zich in de haarcortex bevindt en de hoeveelheid en het type ervan bepalen de kleur van ons haar. 
Er zijn twee belangrijke soorten melanine: 

• eumelanine, dat het haar een donkerdere kleur geeft zoals zwart of bruin, en 
• feomelanine, dat lichte kleuren geeft zoals rood of blond.

De hoeveelheid melanine in haar verschilt van persoon tot persoon en verandert ook na verloop van tijd. Haarzakjes produceren bijvoorbeeld meer melanine tijdens de puberteit, wat vaak leidt tot een verandering in haarkleur. Met de leeftijd neemt de melanineproductie af en wordt het haar geleidelijk grijs of wit.

De hoeveelheid en het type melanine in het haar is genetisch bepaald en varieert van persoon tot persoon. Het is deze variatie die zorgt voor de prachtige diversiteit aan haarkleuren die we in de wereld zien. Dus of je haar nu diepzwart, glanzend blond of ergens daartussenin is, het is de melanine die het haar schildert met zijn unieke kleurenpalet.

Haarkleur en -textuur 

Hoe onze haarkleur en textuur eruit zien, hangt af van zowel genetische als externe factoren. Genetica speelt een belangrijke rol bij het bepalen van onze natuurlijke haarkleur en -textuur. Specifieke genen bepalen of we donker of licht haar hebben, krullend of steil.

Leeftijd en omgevingsfactoren hebben ook een belangrijke invloed op het uiterlijk van het haar. Met de leeftijd neemt de melanineproductie af, wat kan leiden tot grijs of wit haar. Daarnaast kunnen milieu-invloeden zoals UV-stralen, luchtvervuiling en chemische behandelingen de gezondheid en het uiterlijk van het haar beïnvloeden. UV-stralen kunnen het haar bleken, terwijl chemische producten zoals bleekmiddel de kleur en textuur van het haar kunnen veranderen.

De haargroeicyclus is een fascinerend proces dat bepaalt hoe ons haar groeit, rust en verandert. Om te begrijpen hoe ons haar zijn dichtheid en sterkte behoudt, moeten we deze cyclus nader bekijken.

Anagene fase (groeifase) 

Tijdens de anagene fase beleeft het haar zijn meest actieve groei. Dit is de fase waarin de cellen in de haarmatrix zeer productief zijn en keratine produceren, wat resulteert in zichtbare haarverlenging.

De duur van de anagene fase varieert van persoon tot persoon en hangt voornamelijk af van genetische en hormonale factoren. Normaal gesproken kan deze fase twee tot zeven jaar duren en daarom hebben sommige mensen langer haar dan anderen. Factoren zoals leeftijd, voeding en hormonen spelen een cruciale rol bij het beïnvloeden van de lengte van de anagene fase.

De catagene fase (overgangsfase) 

De catagene fase markeert de overgang van groei naar rust in de haargroeicyclus. In deze fase begint de haarfollikel samen te trekken en stopt de celgroei. De haarschacht breekt af en verschuift geleidelijk van verankerd in de haarmatix naar los en uiteindelijk uitvallend. 

De catagene fase is een kortere fase die meestal enkele weken duurt.

Telogene fase (Rustfase) 

De telogene fase is de laatste fase van de haargroeicyclus en is een rustperiode voor het haar. Tijdens deze fase groeit het haar niet actief en bereidt het zich voor om uit te vallen. 

Het is normaal dat een paar procent van ons haar zich op een bepaald moment in de telogene fase bevindt. Deze fase kan ongeveer drie maanden duren en als ze voltooid is, begint een nieuwe anagene fase en begint er nieuw haar te groeien. Het is belangrijk om te weten dat het verlies van haar in de telogene fase een natuurlijk onderdeel is van de haargroeicyclus en meestal geen permanent haarverlies betekent.

Om gezond haar te behouden, is het goed om de principes van verzorging en onderhoud te begrijpen.

Goed haar wassen en verzorgen 

Om gezond en mooi haar te krijgen en te behouden, is het cruciaal om de juiste producten te kiezen op basis van je haartype. Haarvariëteiten variëren in textuur, droogheid en gevoeligheid, dus het is belangrijk om shampoos en conditioners te kiezen die passen bij jouw individuele behoeften. 

Hygiëne en een gezonde hoofdhuid zijn ook belangrijk. De conditie van je hoofdhuid in de gaten houden is essentieel om problemen zoals roos of jeuk te voorkomen. Regelmatige zachte massage tijdens het wassen van het haar kan de bloedcirculatie verbeteren en een gezonde hoofdhuid bevorderen.

Bescherming tegen beschadiging 

Om het haar sterk te houden en beschadiging te voorkomen, is het belangrijk om zachte methodes te gebruiken. Haar is gevoelig voor hitte en chemische behandelingen zoals föhnen, krultangen en kleuren. Het gebruik van hittebeschermende producten voor het stylen en het beperken van blootstelling aan hitte is essentieel om breuk en droogheid te voorkomen.

Kies voor zachte stylingmethoden die niet aan het haar trekken of het beschadigen. Gebruik bijvoorbeeld een kam met brede tanden of een borstel met zachte haren. Vermijd strakke kapsels die kunnen leiden tot haarbreuk.